اخبار

موسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی پیش‌بینی فائو از وضعیت غلات جهان در سال 16-2015 (95-1394) منتشر شد که حاکی از فراوانی عرضه غلات در جهان است.

به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از موسسه پژوهشهای برنامه‌ریزی و اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی، بررسی تولید، مصرف، تجارت و ذخایر جهانی محصولات کشاورزی و آگاهی از روند و پیش‌بینی آنها اهمیت ویژه‌ای دارد.

غلات به عنوان یک ماده غذایی مهم برای انسان و همچنین خوراک دام جایگاه ویژه‌ای را در میان محصولات کشاورزی به خود اختصاص داده است.

موسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی با استفاده از آخرین اطلاعات رسمی سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد(FAO) به عنوان نهاد بین‌المللی در حوزه کشاورزی و امنیت غذایی، ترجمه گزارش های ماهانه FAO در این زمینه را در دستور کار قرار داده است، تا با اطلاع‌رسانی مناسب، روندها و جهت‌گیری‌ها را برای سیاست‌گذاران و تصمیم‌سازان به صورت شفاف ترسیم نماید. گزارش حاضر ترجمه Fao Cereal Supply and Demand Brief ماه نوامبر سال 2015 (آبان 94) از این مجموعه گزارش‌ها می‌باشد.

نگاه اجمالی فائو به عرضه و تقاضای غلات

بررسی عرضه و تقاضای غلات، چشم‌انداز جدیدی از بازار جهانی این محصولات را فراهم می‌کند. ارزیابی تفصیلی تولید و همچنین عرضه و تقاضای غلات در کشور و منطقه که هر سه ماه یکبار در گزارش چشم‌انداز محصولات و وضعیت مواد غذایی منتشر می‌شود، مکمل خلاصه گزارش ماهانه است. تحلیل‌های دقیق‌تر درباره بازارهای جهانی غلات و همچنین سایر مواد غذایی مهم در گزارش چشم‌انداز مواد غذایی دوبار در سال منتشر می‌شود. گزارش‌های ماهانه سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) در سال 2015 در تاریخ‌های 5 فوریه، 5 مارس، 2 آرویل، 7 می، 4 ژوئن، 9 ژوئیه، 10 سپتامبر، 8 اکتبر، 5 نوامبر و 3 دسامبر منتشر می‌شود. در گزارش حاضر، خلاصه پیش‌بینی شاخص‌های تولید، عرضه، تجارت، مصرف و موجودی ذخایر غلات، ارائه و مورد بررسی قرار گرفته که در تاریخ 5 نوامبر 2015 برابر با 14 آبان 1394 منتشر شده است.

عرضه فراوان غلات علی‌رغم کاهش انتظاری در تولید جهانی

براساس پیش‌بینی اخیر، تولید جهانی غلات در سال 2015 (1394) تقریبا به 2530 میلیون تن می‌رسد که 4.74 میلیون تن کمتر از میزان پیش‌بینی ماه اکتبر و 28.4 میلیون تن (1.1 درصد) پایین‌تر از میزان رکود 2014 (1393) می‌باشد. دلیل اصلی بازنگری این ماه، بدتر شدن چشم‌انداز برای غلات دانه درشت می‌باشد هر چند پیش‌بینی برای برنج نیز کاهشی است.

انتظار می‌رود که تولید جهانی غلات دانه درشت در سال 2015 به 1302 میلیون تن برسد که 4.5 میلیون تن کمتر از میزان پیش‌بینی شده در ماه قبل می‌باشد و حدود 28.8 میلیون تن (2.2 درصد) پایین‌تر از تولید سال 2014 است. دلیل اصلی بازنگری این ماه، انتظارات کمتر برای تولید ذرت آسیا و اروپا است.

کاهش ذرت در هند (تقریبا 1 میلیون تن)، دلیل عمده پیش‌بینی کاهش تولید این محصول در آسیا است که بازتابی از کشت کمتر از پیش‌بینی برای محصول ذرت خریف و نیز باران‌های نامساعد می‌باشد. شرایط خشکسالی در اوکراین، دلیل اصلی کاهش پیش‌بینی تولید ذرت تا حدود 1.6 میلیون تن در اروپا است. فائو همچنین پیش‌بینی تولید جهانی برنج را پس از ماه اکتبر تقریبا 1.6 میلیون تن کاهش داده و آن را 491.4 میلیون تن برآورد کرده است که اشاره به کاهش 0.6 درصد از فصل 2014 دارد. تایلند، دلیل اصلی کاهش پیش‌بینی تولید جهانی برنج می‌باشد. در مقابل، پیش‌بینی برای تولید جهانی گندم با افزایش 1.4 میلیون تن پس از ماه اکتبر به حدود  736 میلیون تن رسیده است که تقریبا 3 میلیون تن بالاتر از رکورد سال 2014 می‌باشد. بازنگری این ماه عمدتا نتیجه برآورد تولید بالاتر در اتحادیه اروپا است که میزان این افزایش بیشتر از برآوردهای پایین‌تر برای محصول گندم استرالیا و آمریکاست چرا که در این دو کشور، بارندگی ناکافی و درجه حرارت بالا به کاهش در عملکرد منجرم می‌شود.

پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که مصرف جهانی غلات در 16/2015 به 2528 میلیون تن برسد که 1.8 میلیون تن کمتر از میزان پییش‌بینی ماه اکتبر است. مصرف جهانی غلات هنوز هم در این سطح، به واسطه رشد 1.1 درصدی در مصارف غذایی و 1.6 درصدی در استفاده از خوراک دام، تقریبا 1.2 درصد (29 میلیون تن) بیشتر از 15/2014 خواهد بود. انتظار بر ان است که بیش از 1096 میلیون تن غلات به عنوان غذای انسان در سال 16/2015 مصرف شود که از این میزان، 491 میلیون تن به گندم اختصاص دارد که تقریبا 0.9 درصد بیشتر از فصل گذشته می‌باشد. بر همین اساس، میزان مصرف سرانه گندم حدود 67 کیلوگرم در سال حفظ خواهد شد. همچنین پیش‌بینی اخیر در مورد برنج حاکی از آن است که 403 میلیون تن از آن به عنوان غذای انسان در سال 16/2015 مصرف می‌شود که 1.5درصد بیشتر از فصل گذشته می‌باشد و این میزان برای تامین میزان متوسط سرانه 54.9 کیلوگرم کافی است. تمرکز بخش عمده رشد پیش‌بینی شده مصرف علوفه‌ای غلات در 16.2015 در آسیا خواهد بود و دلیل آن، افزایش استفاده از غلات به عنوان خوراک دام در چین، عربستان و ترکیه می‌باشد.

پیش‌بینی برای ذخایر جهانی غلات تا نزدیک فصول منتهی به 2016 با اندکی تغییر پس از ماه گذشته به حدود 638 میلیون تن رسیده است. دلیل این تغییر جزیی، پیش‌بینی‌های کاهشی برای ذخایر ذرت در هند، آمریکا و اوکراین است که با ذخایر بالاتر اتحادیه اروپا جبران‌ شده است. براساس آخرین پیش‌بینی برای ذخایر جهانی غلات، انتظار بر‌ آن است که نسبت به مصرف جهانی غلات به 24.8 درصد برسد که اندکی کمتر از نسبت فصل گذشته می‌باشد. پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که ذخایر گندم به 207 میلیون تن افزایش یابد که 1.5 میلیون تن بیشتر از پیش‌بینی‌ ماه گذشته می‌باشد و در 15 سال گذشته یعنی پس از 02/2001 (81/1380) از بیشترین میزان برخوردار است. بازنگری افزایشی این ماه عمدتا به دلیل پیش‌بینی بالاتر برای ذخایر نهایی گندم در اتحادیه اروپا است. بر اساس پیش‌بینی‌ها، ذخایر برنج و ذرت در مقایسه با فصل گذشته تنزل می‌یابد و این موضوع با کاهش پیش‌بینی شده تولید جهانی این دو محصول سازگار است. بخش عمده کاهش پیش‌بینی شده در مورد برنج به کشورهیا مهم صادر کننده برنج و بخصوص به هند و تایلند مربوط است. بنابراین با این که انتظار بر آن است که نسبت ذخایر به مصرف جهانی برنج در حدود 32.4 درصد باقی بماند اما نسبت به ذخیره به مجموع صادرات و مصرف داخلی صادرکنندگان مهم برنج به 17.4 درصد تنزل می‌یابد که این نسبت با 23.5 درصد سال 15/2014 قابل مقایسه است و از کمترین میزان پس از سال 08/2007 (87/1386) برخوردار است. پیش‌بینی می‌شود ذخایر جهانی غلات دانه درشت در فصل منتهی به 2016 با کاهش 1.4 درصدی از فصل گذشته به 265 میلیون تن برسد که بخش عمده این کاهش به ذرت نسبت داده شده است.

پیش‌بینی برای تجارت (صادرات) جهانی غلات در همان میزان گزارش ماه قبل یعنی 364 میلیون تن بدون تغییر باقی مانده است که 11 میلیون تن کمتر از رکورد سال 15/2014 می‌باشد. گندم و غلات دانه درشت، عامل اصلی تنزل سالانه در تجارت جهانی غلات است چرا که بر اساس پیش‌بینی‌ها، میزان تجارت برنج بیش از یک میلیون تن افزایش خواهد یافت. انتظار بر آن است که تجارت گندم با کاهش 3.7 درصدی از فصل گذشته به 150 میلیون تن در 16/2015 (ژوئن/ ژوئیه) برسد. دلیل کاهش حجم مبادلاتی گندم، تقاضای وارداتی پایین‌تر توسط برخی از کشورهای آسیایی به خاطر تولید پربازده داخلی است. در مقابل، پیش‌بینی می‌شود صادرات گندم به برزیل، هند و کره افزایش یابد. انتظار بر‌ان است که هند با بالا بردن  حقوق وارداتی تا 25 درصد از افزایش زیاد صادرات گندم به این کشور خودداری کند. بر اساس پیش‌بینی‌ها، تجارت جهانی غلات دانه درشت در سال 16/2015 (ژوئیه/ ژوئن) به 169 میلیون تن می‌رسد که اساسا به دلیل صادرات کمتر توسط برخی از کشورهای آسیایی حدود 3.5 درصد کمتر از فصل گذشته می‌باشد. در مقابل، پیش‌بینی می‌شود تجارت جهانی برنج به دلیل تقاضای وارداتی بیشتر کشورهای افریقایی و نیز اندونزی و فیلیپین با افزایش 2.7 درصدی در 2015 (ژانویه/ دسامبر) به 45.2 میلیون تن برسد.